می‌دانستید علاوه بر قند و شکری که به غذاها اضافه می‌کنیم، بسیاری از موادغذایی مثل سبزی‌های کنسروی یا برخی نان‌ها حاوی قندهایی نظیر گلوکز، فروکتوز، مالتوز، گالاکتوز، ساکاروز، سوربیتول و… هستند؟ تحقیقات گوناگون نشان داده‌اند هرچه میزان قند مصرفی در طول روز بالاتر رود، قندخون بیشتر افزایش می‌یابد و احتمال بروز بیماری‌های قلبی-عروقی بیشتر می‌شود…

 سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده تا حد ممکن میزان قند مصرفی را کاهش دهیم و سعی کنیم فقط ۱۰ درصد از کالری دریافتی روزانه‌مان از قندهای اضافه‌شده به موادغذایی باشد. یعنی در طول روز، زنان بیش از ۵۰ گرم و مردان بیش از ۷۰ گرم نباید قند یا شکر مصرف کنند. البته روی بسته‌بندی موادغذایی از شکر و قند با عنوان گلوسید یا کربوهیدارت نام می‌برند. کافی است حین خرید محصولات به جدول ارزش غذایی آنها نگاه کنید. اگر روی بسته‌بندی درج شده، ۱۰ گرم گلوسید در ۱۰۰ گرم ماده غذایی یعنی محصولی که می‌خرید حاوی قند بالایی است اما اگر این میزان ۲ گرم در ۱۰۰ گرم باشد، می‌توانید مطمئن باشید که خوراکی مورد نظر قند کمی دارد. این مطلب شما را با ۱۰ شیرین کننده طبیعی آشنا خواهد کرد که ممکن است نام آنها را روی بسته بندی مواد غذایی دیده باشید.

۱ – عسل
عسل فرآورده تولیدی زنبور است و برحسب گلی که زنبور روی آن نشسته، رنگ، مزه و ترکیب‌های آن تفاوت دارد. عسل می‌تواند تا ۴۰ درجه حرارت ببیند اما کیفیت خود را حفظ کند به همین دلیل برای شیرین کردن بیشتر غذاها می‌توان از آن استفاده کرد. البته فراموش نکنید هر قاشق غذاخوری عسل در کنار خواص فوق‌العاده، کالری هم دارد.

۲ – شربت غلیظ‌ شده افرا
برای تهیه شربت، باید شیره درخت افرا را جمع‌آوری کنید و بجوشانید. مزه این شربت از یک نقطه جغرافیایی تا نقطه دیگر و از فصلی به فصل دیگر متفاوت است. شربت افرا حاوی میزان کمی پتاسیم و کلسیم و مقدار قابل‌ توجهی روی و منگنز است. ساکاروز بیشترین نوع قند در شربت افراست. ۱۰۰گرم شربت غلیظ افرا، ۲۶۱ کیلوکالری انرژی دارد. از این شربت می‌توان برای شیرین کردن انواع پنکیک و کرپ استفاده کرد.

۳ – استویا
استویا، شیرین‌کننده‌ای است که از گیاهی به همین نام تهیه می‌شود و به اشکال مختلف از جمله پودر، برگ و شربت در بازار موجود است. کالری استویا تقریبا صفر است و قدرت شیرین‌کنندگی فوق‌العاده بالایی دارد.

۴ – شربت آگاو
آگاو در مکزیک تهیه می‌شود و در مقایسه با عسل رقیق‌تر و کم‌شیرین‌تر است. از آن برای شیرین کردن نوشیدنی‌های سرد مثل چای سرد استفاده می‌کنند. این شربت در درجه حرارت پایین به سرعت حل می‌شود و کالری آن برابر با شکر است.

۵ – شکر قهوه‌ای
از تبلور شربت نیشکر، قندی با دانه‌های ریز و قرمز به دست می‌آید که به آن شکر قهوه‌ای می‌گویند. مزه خاص شکر قهوه‌ای باعث استفاده از آن در صنعت شیرینی‌پزی شده است. برای پیشگیری از سفت و چسبناک شدن این نوع شکر، بهتر است تکه‌ای نان داخل ظرف دربسته آن بیندازید. هر ۱۰۰ گرم شکر قهوه‌ای، ۳۷۰ کیلوکالری و هر ۱۰۰ گرم شکر سفید، ۴۰۰ کیلوکالری انرژی دارد.

شربت برنج از تخمیر برنج و جوی دوسر به دست می‌آید. مزه کاراملی این شربت به علاوه مواد معدنی‌ای که دارد ( مثل پتاسیم و منیزیم )، باعث شده طرفداران زیادی داشته باشد. قندهای موجود در شربت برنج ( گلوکز و مالتوز ) با سرعت متفاوتی جذب می‌شود و به همین دلیل این شربت شیرین‌کننده موردعلاقه ورزشکاران است.

۷ – فروکتوز
فروکتوز قند میوه‌هاست و قدرت شیرین‌کنندگی آن ۲۰ تا ۴۹ برابر شکر است. توصیه می‌شود از این قند استخراج‌شده به صورت سرد روی غذاهای آماده استفاده کنید. البته مراقب باشید زیرا فروکتوز محرک اشتهاست.

۸ – عصاره پوست درخت غان یا زایلیتول
عصاره پوست درخت غان مزه‌ای شبیه شکر دارد اما کالری آن پایین‌تر است و در دهان احساس خنکی و شادابی ایجاد می‌کند. در شکلات‌ها و آبنبات‌های خنک‌کننده دهان معمولا از این نوع شیرین‌کننده استفاده می‌کنند.

۹ – تاگاتوز
تاگاتوز از قند شیر گرفته شده و با وجود این حاوی لاکتوز نیست. می‌توان آن را به راحتی حرارت داد و کاراملی کرد. باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود و خاصیت پروبیوتیکی دارد و ۴/۲ برابر شکر شیرین می‌کند. این شیرین‌کننده در ترکیب بیشتر آدامس‌ها، نوشیدنی‌های گازدار، بستنی‌ها و شیرینی‌ها استفاده می‌شود.

۱۰ – ملاس
ملاس از پالایش نیشکر یا چغندر به دست می‌آید و از شربت غلیظ و چسبناک آن برای تهیه شیرینی استفاده می‌شود.

۱۰۰ گرم ملاس، ۲۴۹ کیلو کالری انرژی دارد.